Terapia trzewi z jednej strony jest jedną z nowszych metod pracy z ciałem człowieka cały czas odkrywaną i badaną, wzbogaconą o doniesienia ze świata nauki: biochemii, fizjologii i neurologii; zaś z drugiej strony znana już jest od wieków i używana przez nasze poprzednie pokolenia jako metoda komplementarna w procesie leczenia, starosłowiańska medycyna.
Z której strony nie spojrzymy, faktem jest, że ruch jest podstawą wszelkiego życia. Od najmniejszych pojedynczych komórek po organizmy tak złożone jak nasze żyją wtedy gdy zachodzi w nich ruch i same mu podlegają.
Chcesz zgłębić tajnik tej formy terapii? Wbijaj: TU
Terapia trzewi – zasady pracy narządów trzewnych
Podstawową koncepcją, jaką zajmiemy się w dzisiejszym opracowaniu, jest ruch fizjologiczny narządów w naszym ciele, który możemy podzielić na dwa komponenty:
- ruchomość
- ruchliwość
Ruchomość (visceral mobility) jest odpowiedzią narządu na działanie na niego sił zewnętrznych. Głównym graczem jak się domyślacie, będzie tu przepona i jej rola w zachowaniu odpowiedniego ciśnienia.
Ruchliwość (visceral motility) jest ruchem wewnętrznym (samoczynnym) narządów. Jest to ruch niezależny narządu, powolny i o małej amplitudzie wykonywany zazwyczaj przez narząd w około 7 – 8 cyklach na minutę. Każdy cykl składa się z dwóch faz:
1) fazy expir – gdzie narząd migruje w kierunku linii pośrodkowej.
2) fazy inspir – gdzie narząd oddala się od linii pośrodkowej.
Sam fakt motylności narządów jest wyczuwalny przez dobrze wyspecjalizowaną rękę terapeuty, a ruch narządów odzwierciedla jego embriologiczną podróż. Narządy od powstania ich zawiązków zaczynają migrować w swoje poszczególne miejsca, oddalając się od osi długiej ciała i też rotując względem swoich własnych osi. Motylność jest więc „pamięcią” o tym wydarzeniu w życiu narządu i wskazuje nam drogę od jego położenia embrionalnego po dzień dzisiejszy
Narządy jednak poruszają się w ściśle określonych obszarach względem siebie i są podtrzymywane przez określone układy pozwalające im na ten fizjologiczny ruch.
Do tych układów należą:
- układ podwójnej warstwy
- turgor
- ciśnienie wewnątrz jam ciała
Osteopatia wisceralna – leczenie narządów wewnętrznych jest możliwe?
Każdy z narządów w mniejszym lub większym stopniu jest otoczony przez otrzewną, której warstwy stykają się ze sobą. Pomiędzy nimi znajduje się płyn surowiczy przez nie wytworzony i umożliwiający im ślizg względem siebie. Jednocześnie „zasysa” on obie błony surowicze względem siebie powodując efekt wzajemnego sklejenia się i utrzymywania w określonej pozycji.
Turgor z biologicznego punktu widzenia jest stanem napięcia ściany komórkowej w wyniku działania na nią ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz komórki. Turgor poszczególnych narządów jest więc jego zdolnością do zajmowania jak największej przestrzeni dzięki elastyczności jego tkanek, objętości powietrza wewnątrz ich oraz reakcjom naczyniowym.
Każda jama w ciele ma dodatnie (jama brzuszna) lub ujemne (jama klatki piersiowej) ciśnienie. Ich wzajemna korelacja wpływa na ułożenia narządów wewnątrz jamy brzusznej. Ujemne ciśnienie wewnątrz klatki piersiowej powoduje „zassanie” narządów leżących tuż pod przeponą (np. wątroby) i warunkuje jej ułożenie wbrew sile grawitacji.
Poza wymienionymi wyżej trzema układami ważną rolę odrywają krezki czy sieci (większa i mniejsza) przy przytrzymaniu narządów w danym miejscu, ale też pozwalające im na ruchomość. O nich wspomnimy w dalszej części wpisu.
Terapia trzewna a otrzewna jamy brzusznej, jaka jest jej rola?
Otrzewna jest największą błoną surowiczą naszego ustroju wyściełającą jamę brzuszną i jamę miednicy od wewnątrz (otrzewna ścienna) oraz pokrywającą narządy jamy brzusznej (otrzewna trzewna).
Przestrzeń pomiędzy otrzewną ścienną i otrzewną trzewną nazywamy przestrzenią potencjalną (gdyż narządy ściśle do siebie przylegają) i zawiera ona nieznaczną ilość płynu surowiczego. Płyn ten zwilżając ściany narządów jamy brzusznej i miednicznej, umożliwia im ślizg względem siebie.
Wiesz doskonale, że narządy wewnętrzne oddziaływują na narząd ruchu a zaburzenia napięć w okolicy jamy brzusznej wpłynie na ból pleców, masz to w gabinecie. Organy wewnętrzne i narządy klatki piersiowej wywierają na siebie olbrzymi wpływ, widziałeś skoliozę – to choroba układowa, wpływa na całe ciało, a szczególnie mocno prezentuje się w obrębie jamy brzusznej.
Przejście otrzewnej ściennej w otrzewną trzewną została nazwana krezką. Jest to po prostu podwójna blaszka otrzewnej. Krezka grzbietowa biegnie z grzbietowej ściany tułowia do cewy jelitowej, natomiast krezka brzuszna biegnie od cewy jelitowej do brzusznej ściany tułowia.
Przyczep krezki grzbietowej do tylnej ściany brzucha (krezka przechodzi w otrzewną ścienną) to nasada/korzeń krezki. Natomiast odcinki krezki (brzusznej i grzbietowej) to więzadła – podwójne blaszki otrzewnej dochodzące do narządu.
Funkcjonalna terapia trzewi, a więc o co chodzi?
Poszczególne narządy mogą być:
– całkowicie objęte otrzewną (wewnątrzotrzewnowe); posiadają krezkę i zachowują ruchomość.
– częściowo objęte otrzewną (zewnątrz otrzewnowe); nie posiadają krezki i są nieruchome lub zachowują bardzo małą ruchomość.
– wtórnie zewnątrz otrzewnowe.
- Do wewnątrzotrzewnowych narządów zaliczamy: żołądek, jelito cienkie, część górna dwunastnicy (opuszka), wątroba, jelito ślepe, wyrostek robaczkowy, okrężnica poprzeczna, esica, górna część odbytnicy, śledziona, jajniki, ogon trzustki, jądra.
- Do zewnątrz otrzewnowych zaliczamy: nerki i nadnercza.
- Do wtórnie zewnątrz otrzewnowych zaliczamy: dwunastnicę i część okrężnicy.
Zaburzenia ruchomości i napięć pomiędzy narządami może negatywnie wpływać na zdrowie Twojego pacjenta, ból brzucha, zespół jelita drażliwego, refluks układu pokarmowego to tylko część problemów, jakie mogą pojawić się w Twoim gabinecie.
Niektóre odcinki krezki grzbietowej i brzusznej nazywane są więzadłami jednakże nie są to takie więzadła, jakie znamy z narządu ruchu. Są to zazwyczaj pojedyncze lub podwójne blaszki otrzewnej, które dochodzą do narządu i umocowują go oraz napinają się w czasie ruchu narządu (np. więzadło sierpowate czy wieńcowe wątroby).
Osteopatyczna diagnostyka a ruch narządów trzewnych, bezpieczeństwo pracy?
Diagnostyka trzewi, zwana także diagnostyką narządów wewnętrznych, polega na ocenie stanu narządów znajdujących się w jamie brzusznej. Proces ten obejmuje zarówno wywiad medyczny, jak i badania fizykalne oraz różnorodne testy diagnostyczne, takie jak badania laboratoryjne, obrazowe i endoskopowe. Warto tu zaznaczyć, że nie wszystko leży w naszych rękach :D. Nie bójcie się badać i sprawdzać pacjentów w porozumieniu z innymi specjalistami, to nie oznaka słabości a świadomości i dojrzałości terapeutycznej. Wśród kluczowych elementów diagnostyki leży zbieranie szczegółowych informacji od pacjenta dotyczących objawów, historii chorób, stylu życia oraz czynników ryzyka. Badanie fizykalne obejmuje palpację, osłuchiwanie oraz opukiwanie jamy brzusznej w celu wykrycia nieprawidłowości takich jak guzki, tkliwość, dźwięki perystaltyczne czy powiększenie narządów. W bardziej zaawansowanych problemach zajrzyj do środka z lekarzem:
- Ultrasonografia
- Tomografia komputerowa
- Rezonans magnetyczny
- Rentgenografia
Może być też konieczne wykonanie badań laboratoryjnych aby nie błądzić po omacku: analiza próbek krwi, moczu czy kału, która może dostarczyć informacji o funkcjonowaniu narządów, obecności stanów zapalnych, infekcji czy innych nieprawidłowości. A i zajrzeć do środka z góry i z dołu endoskopem nie zaszkodzi.
Ważnymi pojęciami przy analizie otrzewnej są sieć mniejsza i sieć większa.
- Sieć mniejsza jest podwójną warstwą otrzewnej o różnej grubości (miejscami nawet prześwituje) położoną pomiędzy powierzchnią trzewną wątroby a powierzchnią żołądka – dwunastnicą, jako więzadło wątrobowo – dwunastnicze, sięgające do górnej części dwunastnicy.
- Sieć większa jest fałdem otrzewnej zwisającym z krzywizny większej żołądka w dół przykrywającym pozostałą zawartość jamy brzusznej. Sięga praktycznie do spojenia łonowego a czasem i do miednicy mniejszej.
Praca, jaką wykonujemy na otrzewnej, jest pracą z poszczególnymi narządami i ich więzadłami jednakże jest również technika globalna dla niej – chcesz ją poznać?
Wpadaj na nasz kurs: TU
Terapia narządów wewnętrznych, znana również jako manipulacja trzewna, jest specjalistyczną formą terapii manualnej skoncentrowaną na leczeniu narządów wewnętrznych (trzewi) oraz struktur związanych z nimi. Głównym celem tej terapii jest poprawa funkcji narządów wewnętrznych, złagodzenie bólu oraz wsparcie ogólnego zdrowia i równowagi organizmu. Terapia wisceralna jest stosowana przez wykwalifikowanych terapeutów manualnych, osteopatów i fizjoterapeutów.
