Techniki manualne są jednym z podstawowych narzędzi w fizjoterapii i terapii manualnej. Skuteczność terapii manualnej na układ mięśniowo-szkieletowy jest niezaprzeczalna, a jej działanie obejmuje szeroki zakres – wpływ na przewodnictwo elektryczne, przez kierowanie funkcją, aż po bardziej złożone czynności systemowe. Terapia powięziowa w praktyce? Techniki te są uzupełnieniem klasycznej kinezyterapii. Zrozumienie ich działania w praktyce pozwala skuteczniej i bardziej świadomie zastosować je w gabinecie terapeutycznym.
Czym jest leczenie manualne?
Terapia manualna jest zbiorem technik wykonywanych ręcznie, ma na celu pobudzenie układu nerwowego, krwionośnego i limfatycznego oraz mięśniowo-szkieletowego. Rehabilitacja ortopedyczna nie jedno ma imię, terapia manualna Mulligana, koncepcja Maitland, to tylko wizje, nazwiska, wiele forma terapii przenika się ze sobą. Każda z interwencji charakteryzuje się określoną intensywnością, amplitudą i siłą, z jaką jest wykonywana, w ich skład zaliczyć można:
- masaż klasyczny,
- mobilizacje stawów i manipulacje
- terapia wisceralna
- techniki powięziowe
- stretching i inne metody rozluźniania mięśni.
Oczywiście to tylko niektóre elementy terapii manualnej. Ich ogólnym celem jest przywrócenie równowagi w układzie mięśniowo-szkieletowym, poprzez działanie na mięśnie, ścięgna, więzadła i powięzi pośrednio wywierając wpływ na układ krwionośny, limfatyczny oraz nerwowy. Mobilizacja tkanek miękkich jest szczególnie przydatna w tak powszechnych dolegliwościach Twoich pacjentów jak dyskopatia, zaburzenia napięcia mięśni czy zespoły uciskowe. Znasz zalety terapii manualnej?
Jak fizjoterapia manualna wpływa na tkanki miękkie?
- Redukcja napięcia mięśniowego – terapia powięziowa
Masaż tkanek głębokich to rozciągający masaż statyczny, który powoduje stymulację na wrzecionku nerwowo-mięśniowym poprzez aktywację narządu ścięgnistego Golgiego, obecnego w mięśniach. Włókna te biorą także udział w obronnym odruchu na rozciąganie, zapewniając prewencję wystąpienia urazów w układzie mięśniowo-powięziowym. Stany przeciążeniowe tkanek miękkich nie będą Ci nie straszne, a gdy już rozluźnisz, przywrócisz wartości odżywcze do dzieła, wdrażasz terapię ruchową u pacjenta. Na czym polega fizjoterapia terapia manualna? To nie tylko MTG, ale szereg technik energizacji mięśniowych oraz terapia punktów spustowych, stosowane w celu łagodzenia napięcia mięśni i bólu mięśni, manipulacje i mobilizacje stawowe oraz terapia wisceralna, poprawiające ruchomość stawów przez zniesienie ograniczeń zakresu ruchu. Metody terapii manualnej są bardzo liczne, a cel ich stosowania pozostaje niezmienny – POMOC.
- Korekcja postawy i napięć w ciele – terapia tkanek miękkich
Techniki manualne, wykorzystywane przez terapeutę w ramach regularnej pracy z tkankami miękkimi prowadzą do ich uelastycznienia i zniesienia ograniczeń ruchowych. Terapia Stecco świetnie sprawdzi się w rwie kulszowej i bólach kręgosłupa. Uelastycznione mięśnie i powięzi lepiej adaptują się do obciążenia, co zmniejsza ryzyko niepożądanych zdarzeń zdrowotnych. Pamiętaj, że neuromobilizacja czy integracja strukturalna skutecznie znoszą napięciowe bóle tułowia, a manipulacje krótkodźwigniowe hvla, pośrednio neutralizują schorzenia układu ruchu.
- Redukcja zrostów i blizn
Przywrócenie prawidłowych funkcji mięśniom i powięzi to idealny sposób walki ze zrostami i bliznami, które powstają po urazach, operacjach czy stanach zapalnych. Zastosowanie takich technik jak masaż poprzeczny blizny czy mobilizacje powięziowe poprawiają wydajność i zapewniają jej prawidłowe torowanie. Przyniesie też to wymierne efekty w narządzie ruchu, wpłynie na terapię wad postawy oraz zredukuje zbędne napięcie mięśni.
Jak techniki manualne stykają się z układem krwionośnym i limfatycznym – wpływ na stany zapalne?
Podręczniki i literatura donoszą, że regularne sesje pracy manualnej mają istotny wpływ na układ krwionośny, szczególnie na mikrokrążenie oraz przepływ limfy. Prawidłowe krążenie jest kluczowe dla usuwania zbędnych produktów przemiany materii. Terapia manualna Levita, metoda dr Ackermanna – jeden pies, praca z pacjentem, pomoc pacjentowi, to się liczy. Co ważne, w oparciu o znajomość przeciwwskazań do terapii manualnej.
- Poprawa przepływu krwi
Podczas masażu lub mobilizacji mięśni, naczynia krwionośne rozszerzają się, co poprawia krążenie. Więcej świeżej, utlenowanej krwi dostarczonej do mięśni i innych tkanek przyspiesza procesy naprawcze oraz wspiera leczenie stanów zapalnych. Uzupełnieniem terapii może być okluzja, np. flossing.
- Drenaż limfatyczny
Techniki takie jak drenaż limfatyczny wspomagają przepływ limfy, usuwając odpady metaboliczne. Jest to szczególnie ważne w przypadku pacjentów z obrzękami i zastojami, szczególnie po urazach, operacjach czy w przebiegu stanów zapalnych. Czy to skuteczna metoda fizjoterapii? Jasne że tak.
Jak techniki tkanek miękkich stykają się z układem nerwowym?
Układ wykonawczy jest kluczowy w regulacji funkcji mięśni oraz percepcji bólu. Korzystanie z technik manualnych może stymulować impulsację neuronalną, co ma wpływ na odpowiednie zaopatrzenie tkanki miękkiej w bodźce neurologiczne, tak ważne w walce z bólem i niepełnosprawnością wśród pacjentów.
- Odciążenie – ortopedyczna terapia manualna
Bodziec manualny wpływa na aktywację czynnika przeciwbólowego w układzie nerwowym. Techniki manualne działają na układ nerwowy w następstwie dysfunkcji i urazach mechanicznych, techniki takie jak masaż czy mobilizacje, które mogą powodować zmienione odczuwanie bólu poprzez tzw. „bramkę kontrolną bólu” (teoria Melzacka i Walla). Pamiętaj, pacjent wykonuje ruchy-pacjent żyje. Dodatkowo, techniki te mogą zwiększyć poziom endorfin – naturalnych środków przeciwbólowych przez organizm.
- Aktywacja konfiguracji układu przywspółczulnego
Działanie takie jak masaż relaksacyjny może aktywować układ przywspółczulny, który odpowiada za reakcje sprężyste organizmu. Obniżenie poziomu kortyzolu (hormonu stresu) oraz częstości akcji serca poprzez oddziaływanie na nerw vagus i zwoje kręgowe, korzystnie wpływają na funkcję organizmu, wyciszenie oraz odżywienie organizmu.
- Poprawa propriocepcji – skuteczna metoda fizjoterapii
Techniki manualne mają wpływ na zakończenia nerwowe, receptory, elementy odpowiedzialne za kinestetykę ruchu i odczuwanie ciała. Praca nad proprioceptorami w mięśniach, ścięgnach i więzadłach wspomaga poprawę koordynacji i stabilizacji, co jest kluczem w prewencji urazów i przywracaniu prawidłowych funkcji motorycznych.
Korzyści terapii manualnej
Techniki manualne są kluczową formą w pracy z pacjentami w fizjoterapii i terapii manualnej. Ich wpływ na układ nerwowy, krwionośny i odpornościowy jest niepodważalny, mają one szeroki zasięg zastosowania w procesie fizjoterapii. Ale pamiętaj, jej idealnym i naturalnym uzupełnieniem jest terapia ruchowa.