Kategoria: podcast

Każda kość długa, w tym kość udowa, składa się z trzonu oraz dwóch końców – górnego i dolnego. Trzon kości udowej jest delikatnie wypukły do przodu i ma kształt trójściennego pryzmatu. Ta wypukłość do przodu pełni ważną rolę biomechaniczną, umożliwiając efektywne przenoszenie obciążeń.

Powierzchnie trzonu

Trzon kości udowej posiada trzy powierzchnie:

• Powierzchnia przednia – w przekroju poprzecznym silnie wypukła, łagodnie przechodząca w inne powierzchnie.
• Powierzchnie boczne – skierowane ku tyłowi, zbiegają się w części środkowej trzonu wzdłuż kresy chropawej, która stanowi jeden z kluczowych elementów tej kości.

Kresa chropawa – filar wytrzymałości

Kresa chropawa to wydatna struktura na tylnej powierzchni trzonu, która pełni rolę „słupa oporu”. Dzięki niej kość udowa jest usztywniona, co zapobiega deformacjom wynikającym z obciążeń.

W warunkach patologicznych, takich jak krzywica, gdzie dochodzi do niedostatecznego uwapnienia kości, kresa chropawa może ulec przekształceniu. W wyniku obciążeń kość udowa może ulec nadmiernemu uwypukleniu do przodu, a kresa przekształca się w wyniosły grzebień. To przykład adaptacyjnych mechanizmów organizmu, ale jednocześnie oznaka problemów w strukturze szkieletu.

Szczegóły anatomiczne kresy chropawej

Kresa chropawa składa się z dwóch warg:

• Warga przyśrodkowa – biegnie w kierunku nadkłykcia przyśrodkowego i kończy się guzkiem przywodziciela, do którego przyczepia się ścięgno mięśnia przywodziciela wielkiego. Wyżej warga przyśrodkowa rozdwaja się, tworząc kresę grzebieniową, miejsce przyczepu mięśnia grzebieniowego.
• Warga boczna – przechodzi w guzowatość pośladkową, gdzie przyczepia się mięsień pośladkowy wielki. Ciekawostką jest fakt, że w niektórych przypadkach w górnej części tej guzowatości występuje dodatkowy guzek, zwany krętarzem trzecim.

Wargi kresy chropawej pełnią także rolę granic dla pól przyczepu mięśni. Między nimi znajdują się obszary dla mięśni przywodzących oraz mięśnia obszernego bocznego i głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda.

Powierzchnia przednia i przyczepy mięśni

Powierzchnia przednia trzonu kości udowej w górnych trzech czwartych długości stanowi miejsce przyczepu mięśnia obszernego pośredniego. W dolnej części oddziela ją od tego mięśnia kaletka maziowa nadrzepkowa, która należy do stawu kolanowego. Nad kaletką przyczepia się mięsień stawowy kolana, odpowiadający za stabilizację tego stawu.

Kanały odżywcze

Mniej więcej w połowie długości kresy chropawej znajdują się otwory odżywcze prowadzące do kanałów odżywczych. Są one istotnym elementem strukturalnym, ponieważ umożliwiają dostarczanie substancji odżywczych do wnętrza kości. To kolejny przykład doskonałego przystosowania anatomicznego kości udowej do swojej roli.

Podsumowanie

Kość udowa to prawdziwy majstersztyk inżynierii biologicznej – długa, mocna i funkcjonalna. Jej skomplikowana budowa, od trzonu po kresę chropawą, pozwala na pełnienie wielu funkcji jednocześnie. Mam nadzieję, że ta szczegółowa analiza przybliżyła Wam bogactwo anatomiczne tej niezwykłej kości.

Link do odsłuchania: https://www.spreaker.com/episode/kosc-udowa-trzon-57–63612069

Fiszki do pobrania: pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl, podając w tytule swoje imię. A jeśli chcesz z nami poznać tajniki palpacyjne anatomii, zapraszamy: https://fizjomaster.com/produkt/anatomia-palpacyjna

Czym jest kość łonowa?

Kość łonowa to przednia część kości miednicznej, odgrywająca kluczową rolę w budowie i stabilności miednicy. Składa się z trzonu, gałęzi górnej oraz dolnej. Te elementy razem tworzą mocną strukturę, która wspiera narządy wewnętrzne, umożliwia ruch oraz przyczep wielu mięśni odpowiedzialnych za poruszanie kończynami dolnymi.

Trzon kości łonowej

Trzon kości łonowej stanowi około jedną piątą panewki stawu biodrowego, tworząc część tej kluczowej struktury umożliwiającej ruch w stawie biodrowym. W jego sąsiedztwie znajduje się wyniosłość biodrowo-łonowa, którą tworzy wspólnie z kością biodrową. Od wewnętrznej strony trzonu znajduje się miejsce przyczepu mięśnia zasłaniacza wewnętrznego, kluczowego dla ruchów biodra.

Trzon pełni także funkcję podporową, przenosząc obciążenia z górnej części ciała na kończyny dolne, co jest szczególnie ważne podczas chodzenia, biegania i stania.

Gałąź górna

Gałąź górna kości łonowej odchodzi od trzonu i biegnie do przodu, w dół i przyśrodkowo, łącząc się z kością łonową przeciwległej strony. Jej powierzchnia górna przypomina siodło, co pozwala na stabilne połączenie z sąsiadującymi strukturami kostnymi. Powierzchnia tylna jest gładka i lekko wklęsła, umożliwiając przesuwanie się tkanek miękkich.

Grzebień kości łonowej odgrywa istotną rolę w tworzeniu kresy granicznej – struktury oddzielającej miednicę większą od mniejszej. Jest to ważny punkt orientacyjny w anatomicznym podziale miednicy.

Na gałęzi górnej znajduje się również guzek łonowy – punkt orientacyjny w chirurgii, będący miejscem przyczepu więzadła pachwinowego. To właśnie stąd wychodzą przepukliny pachwinowe i udowe. W pobliżu guzka łonowego biegnie bruzda zasłonowa, przez którą przebiegają naczynia i nerwy zasłonowe, pełniące ważne funkcje w unerwieniu kończyny dolnej.

Gałąź dolna

Gałąź dolna kości łonowej łączy się z gałęzią kości kulszowej, tworząc mocne połączenie, które zapewnia stabilność miednicy. Jest wąska, płaska i stanowi miejsce przyczepu dla wielu istotnych mięśni, takich jak przywodziciel krótki, smukły czy część zasłaniacza zewnętrznego. Po stronie wewnętrznej znajduje się przyczep mięśnia zasłaniacza wewnętrznego oraz mięśnia poprzecznego głębokiego krocza.

Warto podkreślić, że gałąź dolna odgrywa także ważną rolę w stabilizowaniu miednicy podczas poruszania się, szczególnie podczas ruchów przywodzenia i prostowania biodra. To miejsce strategiczne dla zachowania równowagi i poprawnej postawy ciała.

Funkcje i znaczenie kliniczne

Kość łonowa to nie tylko podpora dla narządów miednicy, ale także centralny punkt dla przyczepów mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie postawy ciała i ruch kończyn dolnych. Mięśnie przyczepione do kości łonowej odpowiadają za takie czynności jak chodzenie, bieganie, skakanie czy nawet utrzymywanie równowagi podczas stania.

Kość ta jest także miejscem narażonym na urazy, szczególnie w przypadku złamań miednicy, które mogą być wynikiem upadków lub wypadków komunikacyjnych. W chirurgii kość łonowa pełni ważną rolę podczas procedur ortopedycznych oraz urologicznych.

Dodatkowo, w kontekście układu rozrodczego, kość łonowa ma istotne znaczenie podczas porodu – jej kształt i wielkość wpływają na przebieg porodu naturalnego.

To wszystko na dziś! Mam nadzieję, że ten szczegółowy przegląd anatomiczny kości łonowej był dla Was interesujący. Dzięki za słuchanie i do usłyszenia w kolejnym odcinku „Anatomii w 5 minut”! Cześć!

Link do odsłuchania: https://www.spreaker.com/episode/kosc-lonowa-56–63336916

Fiszki do pobrania: pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl podając w tytule swoje imię

A jeśli chcesz z nami poznać tajniki palpacyjne anatomii, zapraszamy: https://fizjomaster.com/produkt/anatomia-palpacyjna/

Obiecałam w poprzednim odcinku dokończyć kość biodrową i to dziś zrobię. Został nam do omówienia grzebień biodrowy.

Jest on górną częścią talerza i palpacyjnie wyczuwalną praktycznie w całości, bo jest tą górną zgrubiałą częścią talerza biodrowego. Przypomina kształtem literę S wypukłą ku górze. Jego punkt rozpoczęcia się to kolec biodrowy przedni górny, który jest chyba u każdego palpacyjnie do znalezienia, a kończy się kolcem biodrowym tylnym górnym.

Pomiędzy tymi kolcami na grzebieniu wyróżniamy 3 równolegle do siebie biegnące listewki:

– pierwsza to warga zewnętrzna

– druga to warga wewnętrzna

– pomiędzy nimi najsłabiej zaznaczona z nich wszystkich to kresa pośrednia.

Do wargi zewnętrznej przyczepiają się mięśnie takie jak skośny zewnętrzny brzucha, najszerszy grzbietu i powięź szeroka uda.

Do kresy pośredniej przyczepia się mięsień skośny wewnętrzny brzucha.

A do wargi wewnętrznej przyczepiają się mięśnie: najdłuższy, biodrowo – żebrowy lędźwi, czworoboczny lędźwi poprzeczny brzucha oraz powięź biodrowa.

I jeszcze jedna ważna rzecz tu się znajduje – idąc od kolca biodrowego przedniego górnego ku tyłowi ok. 5 cm (oczywiście bierzemy tu pod uwagę wielkość miednicy) na wardze zewnętrznej znajduje się guzek biodrowy i jest też on anatomicznie palpacyjny. To znaczy, że jest do wyczucia w palpacji.

Przejdźmy teraz do brzegów. Są dwa: przedni i tylny.

Przedni jest wklęsły i znajduje się na nim kolec biodrowy przedni górny, który jak już wcześniej wspomniałam, jest zakończeniem przednim grzebienia. Poniżej jego znajduje się kolec biodrowy przedni dolny, który jest również tępą guzowatą, wyniosłością. Pomiędzy nimi jest wcięcie a poniżej KBPD kość przechodzi w trzon kości łonowej, o której będzie bodajże za 2 odcinki, czyli na grudniowym podcaście. Ale co ważne na dziś? KBPD wraz z trzonem kości łonowej tworzy wyniosłość biodrowo – łonową.

Co tu się nam przyczepia, bo wyniosłości same z siebie w organizmie nie powstają i bez sensu sobie nie leżą. A mianowicie:

• do kolca biodrowego przedniego górnego od strony zewnętrznej przyczepia się mięsień, naprężacz powięzi szerokiej i powięź szeroka uda, więc to chyba łatwo będzie zapamiętać.
• do kolca biodrowego tylnego górnego od strony wewnętrznej – mięsień biodrowy
• a do wierzchołka tego kolca – więzadło pachwinowe i mięsień krawiecki.

No i został nam jeszcze kolec biodrowy przedni dolny i tu przyczepia się mięsień prosty uda i więzadło biodrowo – udowe stawu biodrowego.

Mamy to.

Teraz brzeg tylny talerza, który jest zdecydowanie krótszy od poprzedniego, ale też ma dwie wyniosłości przedzielone wcięciem i one nazywają się odpowiednio kolec biodrowy tylny górny i kolec biodrowy tylny dolny.

Górny stanowi koniec tylny koniec grzebienia i przyczepia się tu więzadło krzyżowo – biodrowe tylne.

Kolec biodrowy tylny dolny przechodzi nam w głębokie wcięcie kulszowe większe, tworząc nam piękne dołeczki jako fajne punkty odniesienia w palpacji.

I to wszystko na dziś.