fizjomaster@fizjomaster.com

Kategorie
podcast

Mięsień półścięgnisty

Witam Cię bardzo serdecznie w sześćdziesiątym odcinku podcastu i zanim zacznę na temat mięśnia półścięgnistego to kilka słów o grupie tylnej mięśni uda. Tylna grupa mięśni uda to trójka dobrze znanych mięśni: mięsień półbłoniasty, półścięgnisty oraz dwugłowy uda. To one wspólnie odpowiadają za ruchy zginania stawu kolanowego i prostowania stawu biodrowego.

Ciekawostka: z wyjątkiem krótkiej głowy mięśnia dwugłowego, wszystkie te mięśnie mają wspólny punkt startowy – guz kulszowy. Stamtąd biegną wzdłuż tylnej powierzchni uda w kierunku dołu podkolanowego. Możemy je podzielić na dwie podgrupy: grupa przyśrodkowa, czyli półbłoniasty i półścięgnisty oraz grupa boczna, którą reprezentuje mięsień dwugłowy uda.

Co ważne – poza krótką głową dwugłowego – wszystkie te mięśnie to mięśnie dwustawowe. Czyli? Pracują jednocześnie w dwóch stawach – biodrowym i kolanowym. Ich przeciwnikiem jest potężny mięsień czworogłowy uda, który prostuje kolano. 

A kto nimi steruje? Nerw piszczelowy. Jedynie krótką głowę mięśnia dwugłowego unerwia gałąź końcowa nerwu kulszowego – konkretnie: nerw strzałkowy wspólny. Dlaczego? Zostawiam Cię z tym do sprawdzenia bo to jednak ważne a ja już przechodzę do gwiazdy dzisiejszego odcinka, a mianowicie mięśnia półścięgnistego.

Ten smukły, wydłużony mięsień zajmuje przyśrodkową i powierzchowną część tylnej okolicy uda. W połowie długości uda jego brzusiec przechodzi w cienkie, charakterystyczne, okrągławe ścięgno.

Zaczyna się na tylnej powierzchni guza kulszowego – wspólnie z głową długą mięśnia dwugłowego. Następnie jego włókna zbiegają ku dołowi, gdzie ścięgno układa się w bruździe między mięśniami, by dalej dotrzeć aż do kości piszczelowej – przyśrodkowo i poniżej guzowatości. Tam też przyczepia się do powięzi goleni.

Co ciekawe, jego ścięgno bierze udział w tworzeniu tzw. gęsiej stopki ścięgnistej, będąc jej dolnym składnikiem.

Czynność tego mięśnia.
Półścięgnisty to prostownik i słaby przywodziciel stawu biodrowego. W kolanie – zginacz, choć ze względu na niedużą długość brzuśca, zakres zgięcia to zaledwie około 50 stopni. Dodatkowo wykonuje słaby obrót do wewnątrz w stawie kolanowym. 

Mięsień leży powierzchownie, przykryty jedynie przez mięsień pośladkowy wielki. Bocznie graniczy z głową długą mięśnia dwugłowego, a przyśrodkowo – z mięśniem półbłoniastym i przywodzicielem wielkim. 

Półbłoniasty tak naprawdę ma w swoim brzuścu taką rynienkę do tego mięśnia, w której leży to długie ścięgno mięśnia półścięgnistego. Ważne miejsce do opracowania terapeutycznego gdyż często tam dochodzi do sklejeń. Przy zgiętym kolanie, jego ścięgno mięśnia półścięgnistego można łatwo wyczuć – znajduje się ono na przyśrodkowym brzegu dołu podkolanowego. 

Unerwienie:

Unerwienie tego mięśnia pochodzi z nerwu piszczelowego – a dokładniej: włókna od poziomu L4 – S2. Co do kaletek: Jedna z kaletek znajduje się między ścięgnami mięśni półścięgnistego, półbłoniastego i dwugłowego – działa jak naturalna poduszka zmniejszająca tarcie. 

I może jeszcze dwa – trzy zdania na temat zmienności anatomicznej. 

Półścięgnisty czasem może mieć osobny przyczep na guzie kulszowym. Niekiedy jego smuga ścięgnista bywa niecałkowita lub nawet podwójna. Zdarzają się też dodatkowe pączki mięśniowe – nadliczbowe elementy, które występują w jego pobliżu.

I to chyba tyle na dziś. Jeśli masz ochotę na fiszki do tego odcinka to pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl. Raz w miesiącu wysyłamy newsletter z nowymi odcinkami podcastu i raz w miesiącu ze starym odcinkiem.

Jeśli masz natomiast ochotę na szkolenie z anatomii palpacyjnej to zapraszam tu: https://fizjomaster.com/produkt/anatomia-palpacyjna/

Link do podcastu: https://www.spreaker.com/episode/miesien-polsciegnisty-60–65234589

 A dziś już się żegnam. 

Pozdrawiam serdecznie,
Agnieszka Mikołajczak
Anatomia w pięć minut.

Kategorie
podcast

Kość udowa – koniec dalszy

Cześć! Z tej strony Agnieszka Mikołajczak a to jest podcast Anatomia w pięć minut. Dziś kość udowa i jej koniec dalszy. Zapraszam do odsłuchania.

Cześć! Witam Cię jeszcze raz bardzo serdecznie w kolejnym odcinku podcastu „Anatomia w pięć minut” i dzisiaj zapraszam Cię do ostatniego odcinka poświęconego kości udowej. To już nasza trzecia część dotycząca tej kości, ale jej dokładne omówienie jest niezwykle istotne. Pamiętajmy, że to właśnie struktury kostne stanowią fundament, do którego przyczepiają się mięśnie, więzadła i inne tkanki miękkie. Zrozumienie ich budowy pozwala nam lepiej analizować mechanikę ludzkiego ciała i jego funkcjonowanie. No i chód dwunożny czyli coś co nas odróżnia od pozostałego świata zwierząt.

Koniec dalszy kości udowej

Koniec dalszy kości udowej jest wyraźnie zgrubiały i składa się z dwóch kłykci: kłykcia przyśrodkowego – większego oraz kłykcia bocznego – mniejszego. Ich kształt jest charakterystyczny – w płaszczyźnie strzałkowej są silnie wypukłe, natomiast w płaszczyźnie czołowej znacznie mniej. Główna ich funkcja to tworzenie stawowego połączenia z kością piszczelową, co oznacza, że są one częściowo pokryte chrząstką stawową, zapewniającą płynność ruchów.

Oba kłykcie są skierowane ku tyłowi i oddzielone głębokim dołem międzykłykciowym. To właśnie w tym miejscu znajdują się więzadła krzyżowe stawu kolanowego. Górna granica tego dołu to wyraźnie zaznaczona kresa międzykłykciowa, która przebiega poprzecznie do powierzchni podkolanowej.

Więzadła krzyżowe i ich przyczepy

Na wewnętrznych powierzchniach kłykci znajdują się miejsca przyczepu więzadeł krzyżowych. Więzadło krzyżowe przednie przyczepia się do wewnętrznej powierzchni kłykcia bocznego, natomiast więzadło krzyżowe tylne – do wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego. Warto również zaznaczyć, że kłykieć przyśrodkowy jest wyższy od bocznego, co jest konsekwencją skośnego położenia trzonu kości udowej. Jednakże oba kłykcie ostatecznie znajdują się w jednej płaszczyźnie poziomej.

Co ciekawe, u człowieka w przeciwieństwie do naczelnych kłykieć boczny jest znacznie bardziej rozwinięty w kierunku przednio-tylnym niż kłykieć przyśrodkowy. Ma to duże znaczenie dla stabilizacji stawu kolanowego i jego funkcji w lokomocji.

Powierzchnia rzepkowa

Przechodząc na przednią stronę kości, zauważamy, że powierzchnie stawowe kłykci oddzielone od tyłu dołem międzykłykciowym, łączą się z przodu, tworząc powierzchnię rzepkową. To miejsce, do którego przylega rzepka – szczególnie w pozycji wyprostowanej lub lekko zgiętej. Powierzchnia ta jest wklęsła pośrodku i asymetryczna – jej część boczna jest większa i sięga wyżej niż przyśrodkowa. Bezpośrednio nad powierzchnią rzepkową znajduje się nierówne pole, które styka się z rzepką przy maksymalnym wyproście kolana.

No i zostały nam jeszcze do omówienia nadkłykcie.

Boczne powierzchnie kłykci są chropowate, co ma swoje znaczenie biomechaniczne. To tutaj znajdują się nadkłykcie – boczny i przyśrodkowy. Są one kluczowymi punktami przyczepu dla więzadeł i mięśni. Nadkłykieć przyśrodkowy stanowi miejsce przyczepu więzadła pobocznego piszczelowego oraz ścięgna mięśnia przywodziciela wielkiego. Poniżej, na powierzchni podkolanowej, znajduje się przyczep głowy przyśrodkowej mięśnia brzuchatego łydki.

Z kolei nadkłykieć boczny, choć mniejszy od przyśrodkowego, również ma istotne znaczenie. Powyżej niego przyczepia się głowa boczna mięśnia brzuchatego łydki, a nieco wyżej – mięsień podeszwowy. Poniżej nadkłykcia bocznego znajduje się charakterystyczne wgłębienie, które jest miejscem przyczepu mięśnia podkolanowego. Od tego wgłębienia biegnie w kierunku ku tyłowi i lekko ku górze bruzda dla ścięgna mięśnia podkolanowego. Co ciekawe, w zależności od pozycji stawu kolanowego, przebieg ścięgna ulega zmianie. W zgiętym kolanie układa się ono w bruździe, natomiast w wyprostowanym biegnie pionowo ku dołowi, żłobiąc krótką, głęboką rynienkę.

I to chyba wszystko na dziś

Dziękuję Ci za wysłuchanie tego odcinka!  Jeśli podobał Ci się ten odcinek, koniecznie podziel się nim i zostaw opinię. Pamiętaj, że każdego 10- tego dostajesz na maila fiszki dotyczące każdego nowego odcinka podcastu oraz dodatkowe smaczki anatomiczne, które nie są zawarte w podcaście, a każdego 20-tego dostajesz fiszki i informacje, z odcinków, które na tym kanale już trochę są. Jeśli nie dostajesz – pisz na anatomia@anatomiaw5minut kropka pl w tytule wpisując swoje imię oraz wyraz newsletter. To w takim razie już wszystko.

Do usłyszenia w następnym odcinku podcastu.
Pozdrawiam serdecznie,

Agnieszka Mikołajczak

Anatomia w pięć minut

Kategorie
podcast

Kość udowa – koniec bliższy

Kość udowa. Koniec bliższy. Na końcu bliższym kości udowej odróżniamy głowę szyjkę, krętarz większy i krętarz mniejszy. Głowa kości udowej, która obejmuje około trzech czwartych powierzchni kuli, jest pokryta chrząstką szklistą. Jest ona skierowana z kośćmi przyśrodkowo i ku górze; na części przyśrodkowej ma chropowate wgłębienie, dołek głowy, do którego przyczepia się więzadło głowy kości udowej.

Szyjka kości udowej łączy głowę z trzonem. Jest ona spłaszczona w kierunku do przodu, ku tyłowi i nachylona w stosunku do trzonu. Jej długa oś tworzy z osią trzonu kąt (Kąt szyjkowo – trzonowy), który przeciętnie wynosi u dorosłego 135 stopni, a skala wahań 115 – 150 stopni. W miejscu połączenia kości z trzonem odchodzą z powierzchni tylnej 2 wydatne guzy, krętarz większy i krętarz mniejszy, które służą za ramiona dźwigni dla mięśni obracających udo. krętarz większy Jest dużą, nieregularną, czterościenną wyniosłością z skierowaną ku Górze w przedłużeniu trzonu i położoną ku tyłowi i bocznie. Tępy wierzchołek znajduje się mniej więcej na poziomie środka głowy kości udowej; Dzięki temu krętarz większy orientuje nas co do położenia głowy kości udowej. Poprzeczna oś bioder łącząca środki obu stawów biodrowych. Biegnie mniej więcej przez wierzchołki obu krętarzy; krętarz Jest wyczuwalny przez powłoki zewnętrzne. Strona zewnętrzna i przednia krętarza wykazuje podobnie jak guzek większy kości ramiennej, wyraźne powierzchni dla przyczepów mięśni. Na stronie przedniej widzimy czworoboczne wgłębienie dla przyczepu mięśnia pośladkowego małego (Poniżej rozpoczyna się przyczep mięśnia obszernego bocznego), na stronie bocznej sięgając aż do wierzchołka wyżłobione jest trójkątne pole przyczepu mięśnia pośladkowego średniego. Z polem tym łączy się do przodu na górnym brzegu krętacza, większego okrągłe pólko przyczepu mięśnia gruszkowatego. Powierzchnia przyśrodkowa krętarza, znacznie krótsza od powierzchni bocznej, ma u swej podstawy silne wgłębienie, dół krętarzowy; służy on za pole przyczepu dla zasłaniacza zewnętrznego; powyżej i do przodu, na granicy tego dołu i brzegu górnego krętarza znajduje się przyczep zasłaniacza wewnętrznego i obu mięśni bliźniaczych. Krętarz mniejszy występuje w postaci stożkowatej wyniosłości; położony niżej od krętarza większego i odchodząc od tylnej powierzchni kości jest skierowany przyśrodkowo. Do krętarza mniejszego i nieco poniżej przyczepia się mięsień biodrowo – lędźwiowy. Oba krętarz e są połączone na tylnej powierzchni wyraźnie wystającym grzebieniem międzykrętarzowym; znacznie słabsza kresa międzykrętarzowa biegnie na powierzchni przedniej skośnie od krętarza większego ku dołowi i łączy się z wargą przyśrodkową kresy chropawej. Wzdłuż kresy międzykrętarzowej przyczepia się więzadło biodrowo – udowe, zaś na części środkowej grzebienia międzykrętarzowego (często występuje tu wyraźny guzek) znajduje się przyczep mięśnia czworobocznego uda.

Kategorie
podcast

KOŚĆ UDOWA – TRZON

Każda kość długa, w tym kość udowa, składa się z trzonu oraz dwóch końców – górnego i dolnego. Trzon kości udowej jest delikatnie wypukły do przodu i ma kształt trójściennego pryzmatu. Ta wypukłość do przodu pełni ważną rolę biomechaniczną, umożliwiając efektywne przenoszenie obciążeń.

Powierzchnie trzonu

Trzon kości udowej posiada trzy powierzchnie:

  • Powierzchnia przednia – w przekroju poprzecznym silnie wypukła, łagodnie przechodząca w inne powierzchnie.
  • Powierzchnie boczne – skierowane ku tyłowi, zbiegają się w części środkowej trzonu wzdłuż kresy chropawej, która stanowi jeden z kluczowych elementów tej kości.

Kresa chropawa – filar wytrzymałości

Kresa chropawa to wydatna struktura na tylnej powierzchni trzonu, która pełni rolę „słupa oporu”. Dzięki niej kość udowa jest usztywniona, co zapobiega deformacjom wynikającym z obciążeń.

W warunkach patologicznych, takich jak krzywica, gdzie dochodzi do niedostatecznego uwapnienia kości, kresa chropawa może ulec przekształceniu. W wyniku obciążeń kość udowa może ulec nadmiernemu uwypukleniu do przodu, a kresa przekształca się w wyniosły grzebień. To przykład adaptacyjnych mechanizmów organizmu, ale jednocześnie oznaka problemów w strukturze szkieletu.

Szczegóły anatomiczne kresy chropawej

Kresa chropawa składa się z dwóch warg:

  • Warga przyśrodkowa – biegnie w kierunku nadkłykcia przyśrodkowego i kończy się guzkiem przywodziciela, do którego przyczepia się ścięgno mięśnia przywodziciela wielkiego. Wyżej warga przyśrodkowa rozdwaja się, tworząc kresę grzebieniową, miejsce przyczepu mięśnia grzebieniowego.
  • Warga boczna – przechodzi w guzowatość pośladkową, gdzie przyczepia się mięsień pośladkowy wielki. Ciekawostką jest fakt, że w niektórych przypadkach w górnej części tej guzowatości występuje dodatkowy guzek, zwany krętarzem trzecim.

Wargi kresy chropawej pełnią także rolę granic dla pól przyczepu mięśni. Między nimi znajdują się obszary dla mięśni przywodzących oraz mięśnia obszernego bocznego i głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda.

Powierzchnia przednia i przyczepy mięśni

Powierzchnia przednia trzonu kości udowej w górnych trzech czwartych długości stanowi miejsce przyczepu mięśnia obszernego pośredniego. W dolnej części oddziela ją od tego mięśnia kaletka maziowa nadrzepkowa, która należy do stawu kolanowego. Nad kaletką przyczepia się mięsień stawowy kolana, odpowiadający za stabilizację tego stawu.

Kanały odżywcze

Mniej więcej w połowie długości kresy chropawej znajdują się otwory odżywcze prowadzące do kanałów odżywczych. Są one istotnym elementem strukturalnym, ponieważ umożliwiają dostarczanie substancji odżywczych do wnętrza kości. To kolejny przykład doskonałego przystosowania anatomicznego kości udowej do swojej roli.

Podsumowanie

Kość udowa to prawdziwy majstersztyk inżynierii biologicznej – długa, mocna i funkcjonalna. Jej skomplikowana budowa, od trzonu po kresę chropawą, pozwala na pełnienie wielu funkcji jednocześnie. Mam nadzieję, że ta szczegółowa analiza przybliżyła Wam bogactwo anatomiczne tej niezwykłej kości.

Link do odsłuchania: https://www.spreaker.com/episode/kosc-udowa-trzon-57–63612069

Fiszki do pobrania: pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl, podając w tytule swoje imię. A jeśli chcesz z nami poznać tajniki palpacyjne anatomii, zapraszamy: https://fizjomaster.com/produkt/anatomia-palpacyjna

Kategorie
podcast

Kość łonowa

Czym jest kość łonowa?

Kość łonowa to przednia część kości miednicznej, odgrywająca kluczową rolę w budowie i stabilności miednicy. Składa się z trzonu, gałęzi górnej oraz dolnej. Te elementy razem tworzą mocną strukturę, która wspiera narządy wewnętrzne, umożliwia ruch oraz przyczep wielu mięśni odpowiedzialnych za poruszanie kończynami dolnymi.

Trzon kości łonowej

Trzon kości łonowej stanowi około jedną piątą panewki stawu biodrowego, tworząc część tej kluczowej struktury umożliwiającej ruch w stawie biodrowym. W jego sąsiedztwie znajduje się wyniosłość biodrowo-łonowa, którą tworzy wspólnie z kością biodrową. Od wewnętrznej strony trzonu znajduje się miejsce przyczepu mięśnia zasłaniacza wewnętrznego, kluczowego dla ruchów biodra.

Trzon pełni także funkcję podporową, przenosząc obciążenia z górnej części ciała na kończyny dolne, co jest szczególnie ważne podczas chodzenia, biegania i stania.

Gałąź górna

Gałąź górna kości łonowej odchodzi od trzonu i biegnie do przodu, w dół i przyśrodkowo, łącząc się z kością łonową przeciwległej strony. Jej powierzchnia górna przypomina siodło, co pozwala na stabilne połączenie z sąsiadującymi strukturami kostnymi. Powierzchnia tylna jest gładka i lekko wklęsła, umożliwiając przesuwanie się tkanek miękkich.

Grzebień kości łonowej odgrywa istotną rolę w tworzeniu kresy granicznej – struktury oddzielającej miednicę większą od mniejszej. Jest to ważny punkt orientacyjny w anatomicznym podziale miednicy.

Na gałęzi górnej znajduje się również guzek łonowy – punkt orientacyjny w chirurgii, będący miejscem przyczepu więzadła pachwinowego. To właśnie stąd wychodzą przepukliny pachwinowe i udowe. W pobliżu guzka łonowego biegnie bruzda zasłonowa, przez którą przebiegają naczynia i nerwy zasłonowe, pełniące ważne funkcje w unerwieniu kończyny dolnej.

Gałąź dolna

Gałąź dolna kości łonowej łączy się z gałęzią kości kulszowej, tworząc mocne połączenie, które zapewnia stabilność miednicy. Jest wąska, płaska i stanowi miejsce przyczepu dla wielu istotnych mięśni, takich jak przywodziciel krótki, smukły czy część zasłaniacza zewnętrznego. Po stronie wewnętrznej znajduje się przyczep mięśnia zasłaniacza wewnętrznego oraz mięśnia poprzecznego głębokiego krocza.

Warto podkreślić, że gałąź dolna odgrywa także ważną rolę w stabilizowaniu miednicy podczas poruszania się, szczególnie podczas ruchów przywodzenia i prostowania biodra. To miejsce strategiczne dla zachowania równowagi i poprawnej postawy ciała.

Funkcje i znaczenie kliniczne

Kość łonowa to nie tylko podpora dla narządów miednicy, ale także centralny punkt dla przyczepów mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie postawy ciała i ruch kończyn dolnych. Mięśnie przyczepione do kości łonowej odpowiadają za takie czynności jak chodzenie, bieganie, skakanie czy nawet utrzymywanie równowagi podczas stania.

Kość ta jest także miejscem narażonym na urazy, szczególnie w przypadku złamań miednicy, które mogą być wynikiem upadków lub wypadków komunikacyjnych. W chirurgii kość łonowa pełni ważną rolę podczas procedur ortopedycznych oraz urologicznych.

Dodatkowo, w kontekście układu rozrodczego, kość łonowa ma istotne znaczenie podczas porodu – jej kształt i wielkość wpływają na przebieg porodu naturalnego.

To wszystko na dziś! Mam nadzieję, że ten szczegółowy przegląd anatomiczny kości łonowej był dla Was interesujący. Dzięki za słuchanie i do usłyszenia w kolejnym odcinku „Anatomii w 5 minut”! Cześć!

Link do odsłuchania: https://www.spreaker.com/episode/kosc-lonowa-56–63336916

Fiszki do pobrania: pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl podając w tytule swoje imię

A jeśli chcesz z nami poznać tajniki palpacyjne anatomii, zapraszamy: https://fizjomaster.com/produkt/anatomia-palpacyjna/

Kategorie
podcast

Kość kulszowa

Witam Cię bardzo serdecznie i przechodzę do omówienia kości kulszowej, która jest tylną i dolną część kości miedniczej. Posiada ona trzon i gałąź.

Trzon tworzy panewkę i to dość pokaźną jej część, bo ponad 2/5. Na brzegu przednio – tylnym trzon ma guzek zasłonowy tylny. Jak patrzymy na panewkę to pod wcięciem panewki a na górnym brzegu otworu zasłonowego – co komu łatwiej zlokalizować. Trzon ma też kolec kulszowy sterczący z jego tylnego brzegu. Powyżej tego kolca znajduje się wcięcie kulszowe większe a poniżej – wcięcie kulszowe mniejsze. 

I teraz tak. Do powierzchni zewnętrznej kolca kulszowego przyczepia się mięsień bliźniaczy górny, do powierzchni wewnętrznej kolca kulszowego przyczepia się mięsień guziczny, a na wierzchołku kolca przytwierdzone jest więzadło i to nie byle jakie, bo krzyżowo – kolcowe. Więzadło to zamyka wcięcie kulszowe większe, tworząc tym samym otwór o nazwie otwór kulszowy większy. Jest to otwór, przez który przechodzi mięsień gruszkowaty, a jest to chyba najbardziej słynna struktura anatomiczna ostatnio więc z tego, chociażby faktu należy stwierdzić, że to ważny jednak otwór. Ale to jednak nie wszystko. Przechodzi tu nerw kulszowy,  tętnice, żyły i nerwy pośladkowe górne i dolne, nerw tylny skórny uda, tętnica i żyły sromowe wewnętrzne i nerw sromowy. I to chyba wszystko, co Bochenek wymienia, ale mam wrażenie, że i tak wystarczająco dużo i strategicznie. 

Jak jest otwór kulszowy większy to wypadałoby, aby był również mniejszy i tu nas jednak nic nie zaskoczy, bo jest. Tu ważną rolę zamknięcia jego światła pełni również więzadło krzyżowo – kolcowe, ale jest i jeszcze jeden bohater, a mianowicie więzadło krzyżowo – guzowe. Przez otwór kulszowy mniejszy przechodzi ścięgno zasłaniacza wewnętrznego, nerw sromowy i naczynia sromowe wewnętrzne.

Co tu jeszcze jest ciekawego. To na czym siedzimy, a mianowicie guz kulszowy.  Jest to odcinek trzonu kości kulszowej, który jest grubą częścią tej kości poniżej wcięcia kulszowego mniejszego i biegnie od niego praktycznie pionowo w dół i ku tyłowi. Jego powierzchnie zewnętrzna i wewnętrzna są gładkie. Tylna natomiast jest chropowata i to jest właśnie to miejsce, które anatomicznie nazywamy guzem kulszowym. Przyczepia się tu więzadło krzyżowo – guzowe i mięśnie takie jak dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty, przywodziciel wielki, bliźniaczy dolny i czworoboczny uda – nie mylić z czworogłowym.

No i została nam gałąź kości kulszowej. To jest ta spłaszczona i cienka część tej kości. Gałąź odchodzi od dolnej części trzonu i to prawie pod kątem prostym, po czym biegnie przyśrodkowo i ku przodowi łącząc się nie z niczym innym jak z gałęzią dolną kości łonowej.

Powierzchnia zewnętrzna gałęzi jest nierówna i jest polem przyczepu dla mięśnia zasłaniacza zewnętrznego oraz przywodziciela wielkiego, ale tylko części włókien natomiast powierzchnia wewnętrzna jest powierzchnią, do której przyczepia się zasłaniacz wewnętrzny oraz mięsień poprzeczny głęboki krocza.

Kategorie
podcast

GRZEBIEŃ BIODROWY

Obiecałam w poprzednim odcinku dokończyć kość biodrową i to dziś zrobię. Został nam do omówienia grzebień biodrowy.

Jest on górną częścią talerza i palpacyjnie wyczuwalną praktycznie w całości, bo jest tą górną zgrubiałą częścią talerza biodrowego. Przypomina kształtem literę S wypukłą ku górze. Jego punkt rozpoczęcia się to kolec biodrowy przedni górny, który jest chyba u każdego palpacyjnie do znalezienia, a kończy się kolcem biodrowym tylnym górnym.

Pomiędzy tymi kolcami na grzebieniu wyróżniamy 3 równolegle do siebie biegnące listewki:

– pierwsza to warga zewnętrzna

– druga to warga wewnętrzna

– pomiędzy nimi najsłabiej zaznaczona z nich wszystkich to kresa pośrednia.

Do wargi zewnętrznej przyczepiają się mięśnie takie jak skośny zewnętrzny brzucha, najszerszy grzbietu i powięź szeroka uda.

Do kresy pośredniej przyczepia się mięsień skośny wewnętrzny brzucha.

A do wargi wewnętrznej przyczepiają się mięśnie: najdłuższy, biodrowo – żebrowy lędźwi, czworoboczny lędźwi poprzeczny brzucha oraz powięź biodrowa.

I jeszcze jedna ważna rzecz tu się znajduje – idąc od kolca biodrowego przedniego górnego ku tyłowi ok. 5 cm (oczywiście bierzemy tu pod uwagę wielkość miednicy) na wardze zewnętrznej znajduje się guzek biodrowy i jest też on anatomicznie palpacyjny. To znaczy, że jest do wyczucia w palpacji.

Przejdźmy teraz do brzegów. Są dwa: przedni i tylny.

Przedni jest wklęsły i znajduje się na nim kolec biodrowy przedni górny, który jak już wcześniej wspomniałam, jest zakończeniem przednim grzebienia. Poniżej jego znajduje się kolec biodrowy przedni dolny, który jest również tępą guzowatą, wyniosłością. Pomiędzy nimi jest wcięcie a poniżej KBPD kość przechodzi w trzon kości łonowej, o której będzie bodajże za 2 odcinki, czyli na grudniowym podcaście. Ale co ważne na dziś? KBPD wraz z trzonem kości łonowej tworzy wyniosłość biodrowo – łonową.

Co tu się nam przyczepia, bo wyniosłości same z siebie w organizmie nie powstają i bez sensu sobie nie leżą. A mianowicie:

  • do kolca biodrowego przedniego górnego od strony zewnętrznej przyczepia się mięsień, naprężacz powięzi szerokiej i powięź szeroka uda, więc to chyba łatwo będzie zapamiętać.
  • do kolca biodrowego tylnego górnego od strony wewnętrznej – mięsień biodrowy
  • a do wierzchołka tego kolca – więzadło pachwinowe i mięsień krawiecki.

No i został nam jeszcze kolec biodrowy przedni dolny i tu przyczepia się mięsień prosty uda i więzadło biodrowo – udowe stawu biodrowego.

Mamy to.

Teraz brzeg tylny talerza, który jest zdecydowanie krótszy od poprzedniego, ale też ma dwie wyniosłości przedzielone wcięciem i one nazywają się odpowiednio kolec biodrowy tylny górny i kolec biodrowy tylny dolny.

Górny stanowi koniec tylny koniec grzebienia i przyczepia się tu więzadło krzyżowo – biodrowe tylne.

Kolec biodrowy tylny dolny przechodzi nam w głębokie wcięcie kulszowe większe, tworząc nam piękne dołeczki jako fajne punkty odniesienia w palpacji.

I to wszystko na dziś.

Kategorie
podcast

Kość biodrowa

Cześć!

Witam Cię jeszcze raz bardzo serdecznie i przechodzę do razu do tematu. Ostatnio zaczęłam mówić o kości miedniczej w której skład wchodzą kości biodrowa, kulszowa i łonowa i dziś zajmę się jedną z nich, a mianowicie biodrową. Nie omówię całości, bo byłby to zbyt długi odcinek jak na anatomię w 5 minut i jakby nie było – na kościach warto się skupić, bo później szukamy na nich konkretnych przyczepów itd., więc zdecydowanie polecam wziąć atlas do ręki i szukać od razu tych miejsc, o których mówię. Zresztą zdecydowanie zawsze to polecam, gdyż nauka dziś nie pozostawia nam nic w świecie domysłów, tylko można wszystko pięknie zobaczyć nie tylko na rysunkach, ale i w przestrzeni. I to nie tylko wyrysowanej, ale także preparaty można sobie pooglądać. Polecam uczyć się wszystkimi zmysłami. Do tematu.

Kość biodrowa stanowi największą część kości miedniczej. W jej budowie wyróżniamy trzon i talerz i na stronie wewnętrznej kości biodrowej widać pięknie granicę między nimi, którą wyznacza kresa łukowata.

O trzonie kości biodrowej za dużo mówić nie będziemy, ale jest ważnym miejscem dla przyczepu mięśni takiego jak zasłaniacz wewnętrzny i prostego uda.

Ale po kolei – trzon jest zdecydowanie mniejszą częścią kości biodrowej, stanowiąc jej dolną część i przy okazji wytwarzając górny odcinek panewki. Stanowi on ok 2/5 części panewki co wcale mało nie jest. Na powierzchni górnej trzonu przyczepia się zasłaniacz wewnętrzny, ale nie cały – jego włókna górne, zaś na powierzchni zewnętrznej  powyżej panewki – mięsień prosty uda i też niecały tylko jego część. I to tyle byłoby o trzonie kości udowej. Przechodzimy na talerz bo tu trochę tego jest.

Talerz kości udowej jest tą większą spłaszczoną częścią, która ogranicza bocznie miednicę większą. Mówimy, że ma 2 powierzchnię pośladkową i krzyżowo – miedniczą. Ma też grzebień, który chyba każdy fizjo potrafi pięknie spalpować oraz dwa brzegi – przedni i tylny.

Zaczniemy sobie od powierzchni pośladkowej. To jest powierzchnia zewnętrzna i można to sobie skojarzyć w ten sposób, że to jest ta, na której przyczepiają się mięśnie pośladkowe – stąd jej nazwa.

Ta powierzchnia jest z przodu lekko wypukła, a z tyłu lekko wklęsła. Ma swoje kresy chropawe i tutaj zdecydowanie polecam wziąć atlas, bo mylą się często wam ich położenia, a pięknie pokazują nam one granice pomiędzy mięśniami pośladkowymi. Kresy pośladkowe jak chyba wszystkie inne są chropawe i mamy ich trzy: kresa pośladkowa tylna, kresa pośladkowa przednia i kresa pośladkowa dolna. Czyli tylna, przednia i dolna.

I teraz tak:

– tylna – jak nazwa wskazuje, leży najbardziej ku tyłowi z nich wszystkich trzech i jest też najkrótsza z nich wszystkich. Biegnie praktycznie pionowo i od  niej ku tyłowi przyczepia się mięsień pośladkowy wielki.

– przednia – leży do przodu od niej i ta z kolei biegnie skośnie od przodu ku tyłowi z kierunku dolnym.

Miejsce pomiędzy kresą pośladkową przednią a tylną jest miejscem przyczepu dla mięśnia pośladkowego średniego.

– i została kresa pośladkowa dolna – biegnie pod dużym ukosem nad panewką. Można powiedzieć, że prawie poziomo a miejsce pomiędzy kresą pośladkową dolną a przednią jest miejscem przyczepu dla mięśnia pośladkowego małego.

Powierzchnia krzyżowo – miednicza to ta wewnętrzna powierzchnia, która od dołu jest oddzielona od trzonu kresą łukowatą. Jest to powierzchnia gładka i wklęsła i tworzy dół biodrowy gdzie nie zgadniesz, ale jest miejsce przyczepu mięśnia biodrowego.

I teraz – jak pójdziemy ku tyłowi i do dołu mamy dwa odcinki: przednio – dolny i tylno – górny.

Ten przednio – dolny to powierzchnia uchowata kości biodrowej służąca do połączenia stawowego z kością krzyżówą. Jest to odcinek kości pokryty chrząstką (przeważnie włóknistą) właśnie dlatego, aby pięknie połączyć się stawowo z powierzchnią uchowatą kości krzyżowej. Powierzchnia uchowata otoczona jest (choć trudno tu mówić o otoczeniu, bo to mała przestrzeń w porównaniu do całej powierzchni uchowatej) bruzdą przypanewkową, która jest miejscem przyczepu głębokich włókien więzadła krzyżowo – biodrowego brzusznego.

No i odcinek tylno – górny nam został, który jest bardzo chropowaty zwany, guzowatością biodrową. Chropowaty jest dlatego, że jest miejscem przyczepu więzadeł i mięśni. Więzadła, które tu się przyczepiają to więzadła krzyżowo – biodrowe międzykostne natomiast mięśnie, które znalazły tu swoje miejsce to mięsień biodrowo – żebrowy lędźwi i wielodzielny.

Grzebień i wszystko, co z nim związane omówię następnym razem, bo jednak trochę tego jest.

UWAGA!

Ten odcinek podcastu został nagrany w 2021 roku. Od 2024 jest wysyłany regularny newsletter z fiszkami do szybkiej i łatwej nauki, podsumowaniem całego odcinka oraz smaczkami, które nie zostały zawarte w podcaście ani tu na stronie. Jeśli chcesz dołączyć do jedynego takiego newslettera w Polsce – pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl i w tytule podaj swoje imię – będzie to dla mnie informacja, że chcesz dostawać właśnie ten newsletter!

Sprawdź kiedy jest najbliższy kurs anatomii palpacyjnej, klikając tutaj!

Kategorie
podcast

Kość miednicza

Rozpoczynamy temat kości kończyny dolnej. Zanim jednak jeszcze przejdę do głównego temat, przypominam Ci o dwóch rzeczach, a mianowicie:

  • Jest newsletter anatomiczny, na który możesz się już zapisać na anatomia@anatomiaw5minut.pl. Poprawną pisownię w razie potrzeby zostawię w opisie. Mail jest całkowicie bezpłatny i bez spamu. Info podstawowe, które jest w odcinku, fiszki, aby łatwiej było Ci się uczyć i kilka ciekawostek anatomicznych z danego tematu, których nie znajdziesz nigdzie poza newsletterem.
  • W październiku jest kurs anatomii palpacyjnej więc jeśli masz ochotę spędzić ze mną czas ze sporą dawką wiedzy – serdecznie zapraszam. Link również w opisie.

No dobra. Zaczynamy dziś cykl czy też po prostu kilka odcinków o kościach kończyny dolnej. Aby miało to ręce i nogi to na pierwszy plan pójdzie nam obręcz i dziś bardzo ogólnie o kości miedniczej, bo od czegoś trzeba zacząć.

Obręcz kończyny dolnej (czyli obręcz miednicza) składa się z dwóch kości miednicznej (prawej i lewej). Gdyby ktoś potrzebował informacje do krzyżówek anatomicznych, to właśnie ta kość jest uważana za największą i najszerszą. Sęk w tym, że ona nie jest jedną kością, tylko składa się z trzech kości, a mianowicie kości biodrowej, kości kulszowej i kości łonowej. 

Kości te ułożone są w następujący sposób względem siebie:

  • kość biodrowa – skierowana jest ku górze i do tyłu
  • kość kulszowa – skierowana jest ku dołowi i do tyłu
  • kość łonowa – skierowana jest do dołu i do przodu.

Nie są one przez całe nasze życie zrośnięte. Dopiero w naszym dorosłym życiu pod względem biologicznym tworzą jednolitą całość, a do tego czasu pomiędzy nimi znajduje się chrząstka.

Co więcej, na taki podstawowy wstęp to fakt, że te kości łączą się ze sobą mniej więcej w środku kości miedniczej. Poza tym po stronie zewnętrznej jest bardzo duży dół, zwany panewką. Służy ona do połączenia stawowego z kością udową. Otoczona jest ona przez ostry wał kostny zwany rąbkiem panewki, ale nie po całości – u dołu ten wał jest przerwany przez tzw. wcięcie panewki.

Z kości miedniczej ważna jest jeszcze informacja o otworze zasłonowym utworzonym przez kość kulszową i łonową w dolnej części miednicy. Bardziej szczegółowe informacje o każdej z tych kości w kolejnych odcinkach więc serdecznie zapraszam. Do usłyszenia za miesiąc a poczytania zarówno dziś jak i 20-stego na skrzynkach mailowych.

Podsumowanie:

Kość miednicza składa się z 3 kości:

  • biodrowej – skierowanej ku górze i do tyłu
  • kulszowej – skierowanej ku dołowi i do tyłu
  • łonowej – skierowanej do dołu i do przodu

Po stronie zewnętrznej kości miedniczej jest panewka otoczona przez rąbek stawowy.

Kość kulszowa i łonowa tworzą otwór zasłonowy w dolnej części miednicy.

Link do odsłuchania: https://www.spreaker.com/episode/kosc-miednicza-52–60981664

Newsletter anatomiczny: anatomia@anatomiaw5minut.pl

Kategorie
podcast

Mięsień gruszkowaty

O mięśniu gruszkowatym wiele już napisano prawdy i fałszu, bo jest to jeden z tych mięśni, który w świecie gwiazd ewidentnie byłby celebrytą. Z rzeczy podstawowych to nie za duży mięsień, trójkątny, spłaszczony i leżący między kością krzyżową a krętarzem większym kości udowej a konkretnie to rozpoczyna się on na powierzchni miedniczej kości krzyżowej od otworu II do IV. Tak się rozciąga jego przyczep początkowy. Później włókna tego mięśnia biegną zbieżnie do bocznie przez otwór kulszowy większy, dzieląc go na otwór nadgruszkowy i podgruszkowaty, ale o tym innym razem, bo nie o tym dziś mowa. Ważne jest to, że za otworem kulszowym mięsień gruszkowaty przechodzi w ścięgno i przyczepia się do wierzchołka krętarza większego a dokładnie do jego strony przyśrodkowej.

Anatomia to podstawa, dalej będzie z górki

Unerwienie tego mięśnia pochodzi z gałązki splotu krzyżowego od L5 do S5 i została nam jeszcze funkcja. Nie jest ona wybitna, jak jego sława głosi. Fakt – wielostronna, ale raczej sława. Na bank jest rotatorem zewnętrznym stawu biodrowego i to jest to, co mu najlepiej wychodzi. Poza tym odwodzi i prostuje, ale to już zdecydowanie nie należy do jego najmocniejszych stron. W momencie ustabilizowania kończyny dolnej pochyla miednicę z tułowiem w swoją stronę, ale w porównaniu do pośladkowych to żadna funkcja. Dlaczego więc jest taki sławny? 

Co to rwa gruszkowa?

A no dlatego, że w otworze kulszowym większym powyżej i poniżej mięśnia gruszkowatego jest szczelina dla przejścia naczyń i nerwów. Dodatkowo czasami ten mięsień przebity jest nerwem strzałkowym wspólnym, który jest jedną z dwóch części składowych jednego z kolei najsłynniejszych nerwów – a mianowicie nerwu kulszowego. Jeśli faktycznie przebija nerw strzałkowy wspólny mięsień gruszkowaty, to łączy się on z nerwem piszczelowym na zewnątrz miednicy, a nie wewnątrz niej co teoretycznie powinno mieć miejsce.

Mówienie więc przez wszystkich, którzy nie zerknęli do podręcznika anatomicznego, że nerw kulszowy przebija mięsień gruszkowaty, jest mega dużym skrótem myślowym, bo taka rzecz ma miejsce u ¼ ludzkości (oczywiście statystycznie, bo wszystkich nie przebadano przecież). Częściej jednak nerw kulszowy biegnie pod gruszką lub przebija go fragmentarycznie za pomocą swojej gałęzi zwanej nerwem strzałkowym wspólnym. A stąd już cała teoria o rwach i pseudo rwach, która nigdy się nie kończy, więc nawet nie będę poruszała tego wątku.

Poznaj świat anatomii z Fizjomaster.com

Kończąc temat. W październiku a dokładnie 5-6 października 2024 jest kurs z anatomii palpacyjnej, na którym na bank nie zabraknie gwiazdy dzisiejszego odcinka podcastu. 

Jeśli natomiast słuchasz tego odcinka później, zerknij na stronę fizjomaster.com i w zakładce kursy zobacz kiedy będzie najbliższe szkolenie z anatomii palpacyjnej.

Szkolenie Anatomia Palpacyjna

Dodatkowo jak już pewnie wiesz – rusza newsletter anatomiczny z fiszkami, więc jeśli chcesz mieć wszystko bezpośrednio u siebie na poczcie – pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl. Wystarczy, że w tytule bądź treści podasz swoje imię – będzie to dla nas info, że chcesz te wiadomości dostawać. Dokładny adres e-mail, aby nie zrobić w nim literówki, zostawię w opisie.

I to już wszystko. 

Bardzo się niecierpliwię, bo właśnie od tego odcinka podcastu rusza newsletter i jestem mega ciekawa, jak go przyjmiecie. Tak jak obiecałam – będą bieżące i poprzednie odcinki podcastu, więc wszystko będzie zadbane. 

Czekam na info.