Fizjologia płynu mózgowo-rdzeniowego

Płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR) pełni fundamentalną rolę w funkcjonowaniu ludzkiego układu nerwowego, zarówno ośrodkowego (OUN), jak i obwodowego (PNS). Jego obecność i prawidłowy przepływ mają kluczowe znaczenie dla ochrony mechanicznej, odżywienia tkanki nerwowej oraz usuwania zbędnych produktów przemiany materii. 

Omówienie procesu produkcji i krążenia PMR

PMR jest produkowany głównie przez splot naczyniówkowy. Każdego dnia u człowieka wytwarzane jest około 0,5 litra płynu, co umożliwia jego ciągłą cyrkulację w układzie nerwowym. Produkcja płynu mózgowo-rdzeniowego odbywa się w sposób ciągły, a jego przepływ ma charakter pulsacyjny i niskociśnieniowy. PMR krąży przez system komór mózgowych, a następnie trafia do przestrzeni podpajęczynówkowej (SAS), otaczającej zarówno mózg, jak i rdzeń kręgowy. Krążenie PMR jest niezbędne w celu dostarczenia odpowiednich składników odżywczych do komórek nerwowych oraz usuwania odpadów metabolicznych. W ostatecznym etapie PMR jest odprowadzany z układu krążącego przez węzły chłonne, śledzionę, nerki i pęcherz moczowy, co umożliwia skuteczne usuwanie toksyn.

Funkcje PMR w homeostazie ośrodkowego OUN i PNS

PMR pełni nie tylko funkcję amortyzującą, chroniącą mózg i rdzeń kręgowy przed urazami mechanicznymi, ale także odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu dynamicznej homeostazy w układzie nerwowym. W OUN PMR odpowiada za transport substancji odżywczych, takich jak glukoza, białka i neurotrofiny, do neuronów. Jednocześnie pomaga w usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii, takich jak toksyny, które mogą prowadzić do nieprawidłowej pracy układu nerwowego. Nowe badania wykazały, że przepływ PMR nie ogranicza się wyłącznie do OUN, ale obejmuje również PNS. PMR przenika przez strefy przyczepu korzeni (RAZ), dostarczając składniki odżywcze do nerwów obwodowych, wspomagając usuwanie metabolitów. To odkrycie ma ogromne znaczenie dla zrozumienia, jak płyn mózgowo-rdzeniowy wpływa na dynamiczną homeostazę całego układu nerwowego, co może mieć praktyczne zastosowanie np. w terapii czaszkowo-krzyżowej.

Rola splotu naczyniówkowego oraz przestrzeni podpajęczynówkowej

Splot naczyniówkowy odgrywa główną rolę w produkcji płynu mózgowo-rdzeniowego. Znajduje się wewnątrz komór mózgowych i odpowiada za filtrowanie osocza krwi, z którego wytwarzany jest PMR.

Link do badania: Sprawdź tutaj

Nowe badania nad przepływem PMR do OUN

Ostatnie badania nad przepływem PMR tłumaczą, iż jego działanie nie ogranicza się wyłącznie do OUN, ale obejmuje również wpływ na PNS. Przełomowym okazało się zastosowanie nanocząsteczki złota o wielkości 19 nanometrów jako markera. Badania przeprowadzone na żywych myszach polegały na wprowadzeniu w.w. znacznika do bocznej komory mózgu, co pozwoliło zbadać szlak, którym się porusza się ona w układzie nerwowym.

Pierwsze wyniki pokazały, że marker szybko uwidacznia się w OUN,  osiągając szczyt w ciągu kilku godzin po infuzji. Najbardziej widocznym odkryciem było jednak to, że nanocząstki złota nie tylko przemieszczają się w obrębie OUN, ale także przenikają do PNS, co wcześniej nie zostało ujawnione​ .

Dowody, że ​​PMR dociera do dystalnych części nerwów obwodowych

Badania wykazały, że PMR dotarł do najbardziej dystalnych części nerwów obwodowych, akspolaźmie, również w nerwie kulszowym. Still pisał o tym w latach 50-tych ubiegłego wieku, to co niektórym wydawało się logiczne prawie wiek temu dopiero dziś znalazło swoje odzwierciedlenie w nauce.

Mechanizm przenikania PMR przez połączenie OUN-PNS –  strefa przyczepu korzeni (RAZ)

Przepływ PMR do PNS następuje poprzez połączenie OUN-PNS, znane jako RAZ. To właśnie w tych miejscach PMR przenika przez strukturę ochronną rdzenia kręgowego i wnika do nerwów obwodowych. Badania wykazały, że ​​nanocząstki, które są powiązane z  PMR, kumulują się w tych strefach, by dalej przeniknąć do nerwów obwodowych, takich jak nerwy trójdzielne i rdzeniowe​.

Strefy RAZ pełnią kluczową funkcję w regulowanym sterowaniu PMR z OUN do PNS, włączając elementy transportowe i usuwanie toksyn z dystalnych gałęzi nerwów obwodowych. Przenikanie PMR przez te połączenie potwierdzające, że PNS jest integralną częścią systemu, w którym znajduje się PMR, który jest podłączony do OUN i bierze udział w homeostazie organizmu. To odkrycie jest istotne dla terapii czaszkowo-krzyżowej. Informacja ta jest kluczowa. Manipulacje terapeuty, który może oddziaływać nie tylko na OUN, ale także na PNS poprzez pracę na PMR otwierają nowe możliwości wykrywania restrykcji w ciele pacjenta i uwalniania ich.

Transport składników odżywczych i usuwanie odpadów przez PMR

PMR, jak już wcześniej wspomniałam, odgrywa kluczową rolę nie tylko w OUN, ale także w PNS. Jego funkcja w dostarczaniu składników odżywczych i usuwaniu toksyn ma ogromne znaczenie dla zachowania homeostazy układu nerwowego. Badania nad przepływem PMR, szczególnie te z wykorzystaniem nanocząsteczek złota, dostarczają nowych informacji na temat mechanizmów transportu tych substancji.

Ograniczenia przepływu związane z rozmiarem cząsteczek

Jednym z kluczowych odkryć wynikających ze wspomnianego badania nad przepływem PMR jest stwierdzenie, że istnieją ograniczenia w transporcie substancji z OUN do PNS, które zależą od rozmiaru cząsteczek. Badania przeprowadzone z użyciem nanocząsteczek złota wykazały, że większe cząsteczki (15 nm) nie były w stanie przeniknąć z OUN do PNS. Zamiast tego tworzyły one tzw. „mankiety barwnikowe”, co oznaczało, że przepływ PMR został zatrzymany na poziomie bariery pomiędzy OUN a PNS. Natomiast mniejsze cząsteczki (19 nm) mogły swobodnie przenikać przez barierę OUN-PNS, co sugeruje, że istnieje pewien próg wielkości, który determinuje, czy dana substancja może być transportowana przez PMR do PNS. To odkrycie ma istotne znaczenie w kontekście dostarczania leków do nerwów obwodowych i może prowadzić do rozwoju nowych terapii ukierunkowanych na leczenie schorzeń neurologicznych.

Zastosowanie w terapii czaszkowo-krzyżowej

Terapia czaszkowo-krzyżowa, oparta na pracy z rytmicznymi pulsacjami płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR), zyskuje nowe znaczenie w kontekście najnowszych odkryć dotyczących przepływu PMR nie tylko w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), ale także w obwodowym układzie nerwowym (PNS). Wiedza na temat roli PMR w transporcie składników odżywczych i usuwaniu toksyn może bezpośrednio wpływać na praktyki terapeutyczne, umożliwiając fizjoterapeutom lepsze zrozumienie i wspomaganie procesów regeneracyjnych w układzie nerwowym.

Jak wiedza o przepływie PMR może wpłynąć na praktyki terapeutyczne

Zrozumienie mechanizmów przepływu PMR i jego funkcji w OUN i PNS pozwala terapeutom na bardziej precyzyjne stosowanie technik manualnych. Odkrycie, że PMR nie ogranicza się do OUN, ale dociera do nerwów obwodowych, otwiera nowe możliwości terapeutyczne. Terapeuci czaszkowo-krzyżowi mogą skoncentrować swoje działania na wspomaganiu przepływu PMR w obszarach, które wpływają na PNS, co może prowadzić do poprawy funkcjonowania całego układu nerwowego. 

Terapia czaszkowo-krzyżowa, poprzez delikatne manipulacje w obrębie czaszki, kości krzyżowej i kręgosłupa, wspiera naturalny rytm PMR, co może mieć kluczowe znaczenie dla utrzymania jego ciągłego przepływu oraz optymalizacji transportu składników odżywczych i usuwania odpadów.

Znaczenie ciągłego przepływu PMR w kontekście manipulacji czaszkowych

Ciągły i niezakłócony przepływ PMR jest fundamentalny dla zdrowia układu nerwowego człowieka. Badania wykazały, że PMR przemieszcza się nie tylko w OUN, ale także do dystalnych części nerwów obwodowych, co sugeruje, że jego rola w PNS jest równie istotna. Dla terapeutów czaszkowo-krzyżowych oznacza to, że manipulacje mogą mieć szerokie zastosowanie nie tylko w leczeniu problemów neurologicznych związanych z OUN, ale również w zaburzeniach PNS, takich jak neuropatie obwodowe. Manipulacje czaszkowe, wspierając rytm i przepływ PMR, mogą pozytywnie wpływać na transport substancji odżywczych oraz usuwanie toksyn z nerwów obwodowych, co ma szczególne znaczenie w procesie regeneracji tkanek nerwowych oraz leczeniu stanów zapalnych i bólowych.

Możliwe interwencje, mające na celu wspomaganie transportu PMR w terapii manualnej

Zastosowanie technik terapii czaszkowo-krzyżowej może wspomagać transport PMR, co przyczynia się do lepszego odżywienia i regeneracji zarówno ośrodkowego, jak i obwodowego układu nerwowego. Delikatne manipulacje w obrębie czaszki i kości krzyżowej mogą wspierać płynny przepływ PMR, poprawiając jego transport przez strefy przyczepu korzeni (RAZ), które łączą OUN z PNS. Terapeuci mogą również korzystać z technik wspierających ruchomość struktur powiązanych z produkcją i drenażem PMR, takich jak splot naczyniówkowy oraz przestrzeń podpajęczynówkowa. Wspomaganie tych procesów może przynieść korzyści w terapii manualnej, prowadząc do lepszego odżywienia nerwów obwodowych oraz bardziej efektywnego usuwania toksyn. Techniki takie jak „uwalnianie czaszki” czy manipulacje w obrębie kości krzyżowej, które wspierają rytm PMR, mogą mieć znaczący wpływ na transport substancji odżywczych do najdalszych części układu nerwowego, co przyczynia się do ogólnej poprawy zdrowia pacjentów.

Zastosowanie najnowszych badań nad przepływem PMR w praktykach terapeutycznych może wspierać fizjoterapeutów w rozwijaniu bardziej efektywnych technik, które wpłyną na poprawę funkcjonowania zarówno OUN, jak i PNS.

Implikacje kliniczne badań

Odkrycie, że PMR przepływa nie tylko w OUN, ale jest dostępne do odległych części nerwów obwodowych, stwarza nowe możliwości leczenia. Schorzenia takie jak neuropatie oraz bóle neuropatyczne, mogą być leczone poprzez uruchomienie PMR w PNS. Manipulacje ręczne, które wspomagają rytm i przepływ PMR, mogą zostać wykorzystane do lepszego odżywienia i uszkodzenych nerwów obwodowych, co jest kluczem w leczeniu  neurologicznym.

Wiedza o mechanizmach transportu PMR przez RAZ pozwala na bardziej ukierunkowane działania regeneracyjne w obwodowym układzie nerwowym.

Zastosowanie wyników badań w rozwijaniu bardziej efektywnych technik leczenia bólu i dysfunkcji neurologicznych

Nowe odkrycia na temat leczenia PMR mogą również obejmować opracowanie bardziej skutecznych metod leczenia bólu, ogólnie dostępnych w przebiegu dysfunkcji neurologicznych. Techniki ręczne, które wspierają transport PMR i optymalizują jego przepływ, mogą łagodzić bóle poprzez odżywienie oraz usuwanie zbędnych produktów przemiany materii z nerwów obwodowych.

Podsumowanie i zakończenie kierunków badań

Badania nad przepływem mózgowo-rdzeniowym, że jego rola nie ogranicza się tylko do OUN. PMR odgrywa kluczową funkcję w obwodowym układzie nerwowym, transportując PMR  w dystalnych nerwach oraz usuwając z nich zbędne produkty przemiany materii. Eksperymenty z nanocząstkami złota wykazały, że PMR dotarł do takich struktur jak aksoplazma nerwów obwodowych, co oznacza, że ​​terapia  wspomagająca przepływ PMR może mieć zastosowanie u pacjentów w wielu przypadkach dysfunkcji neurologicznych.

Propozycje dalszych badań nad przepływem PMR i ich implikacje dla terapii czaszkowo-krzyżowej

W przyszłości warto przeprowadzić badania nad zastosowaniem leczenia czaszkowo-krzyżowego w celu wspomagania transportu PMR, co może wspomagać leczenie centralnego układu nerwowego oraz schorzeń obwodowych. Terapia, która wspiera przepływ przez PMR, może być źródłem zasilania w dysfunkcjach nerwowych, jednocześnie ośrodkowych, jak i obwodowych.