fizjomaster@fizjomaster.com
fizjomaster@fizjomaster.com
Każdy z nas w swojej codziennej praktyce rozbiera pacjenta wzrokiem, rozkłada go na czynniki pierwsze, analizuje jego problemy, przeprowadzając wywiad, następnie wykonując badanie i terapię. W ciągłym biegu stosujemy przeróżne chwyty, metody, techniki i narzędzia niejednokrotnie zapominając o podstawie oddziaływania naszej terapii na pacjenta, a mianowicie na skórze i jej receptorach.
Czego byśmy w codziennej praktyce nie zastosowali to chcąc nie chcąc pierwszy kontakt mamy zawsze ze skórą, niestety niejednokrotnie o tym zapominamy i pomijamy tak ważną rolę informacyjną i receptoralną, jaką pełni ona w naszej terapii. Dziś słów kilka o skórze, największym narządzie naszego ciała, dzięki swojej wielkości jest nośnikiem potężnej porcji informacji neurologicznej. Mechanoceptory, termoceptory, nocyceptory , nazwy skomplikowane, a to jedynie wolne zakończenia nerwowe w naszej wierzchnej warstwie naszej tkanki. Skóra pełni także kilka ważnych funkcji w naszym codziennym życiu, stoi na straży przed światem zewnętrznym – od drobnoustrojów zaczynając, na porozrzucanych podstępnie na podłodze zabawkach kończąc. Dzielnie broni nas też przed światłem słonecznym i stanowi barierę przed zimnem, pełni olbrzymią rolę w mechanizmie termoregulacji, bierze udział także w procesie wydzielniczym, usuwając mocznik, dzięki dostępowi do światła wytwarza także witaminę D3, która pełni rolę stymulanta naszej odporności. To oczywiście nie wszystko, ale warto pamiętać, że jest czymś więcej niż barierą w dotarciu do mięśni czy mistycznej powięzi. Jest coś jeszcze.
Humunculus, czyli skórna projekcja somatosensoryczna układu nerwowego, pół miliona zakończeń nerwowych zatopionych w skórze ciągle, bez przerwy komunikuje się z centralą, stojąc na straży prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Poza tym, dotykiem przekazujemy też inne informacje, zbierane przez inne receptory – wibrację, nacisk i temperaturę. I znowu krążki Merckla, ciałko Meissnera czy ciałko Ruffiniego mają znaczenie, a subtelne różnice między odbieranymi przez nie informacjami tworzą dla Ciebie drogowskaz, za którym podążasz w terapii każdego dnia. A przy tym wszystkim musimy jeszcze pamiętać o psychologicznym aspekcie dotyku i jego wpływie na ciało pacjenta.
Ochrona mechaniczna, tak zgadza się. Skóra ma różną grubość w różnych częściach ciała, co powoduje różny poziom ochrony. Przekonasz się o tym, dotykając swojej pachwiny, a następnie kolan. Musisz pamiętać, że jej warstwa zależna będzie od obciążeń, z którymi na co dzień przyjdzie się jej mierzyć. Ale to nie wszystko, skóra chroni nas również przed patogenami, dzięki rozbudowanej odpowiedzi immunologicznej zwalcza je już częściowo na swojej powierzchni, nie pozwalając się rozwinąć do poważniejszych form. Zawiera gruczoły łojowe, liczne naczynia krwionośne, gruczoły potowe i wiele innych elementów wyściełających. Odpowiada w dużej mierze za termoregulację, ochronę przed promieniowaniem ultrafioletowym oraz zabezpiecza nas przed szkodliwym działaniem chemicznym, co ma istotny wpływ na wygląd skóry właściwej.
Chcesz szybko ograniczyć ból u pacjenta? Kurs Igłoterapii będzie idealny Kursy i warsztaty – Suche igłowanie
W codziennej praktyce dużo działamy na skórze, o której wspominaliśmy wcześniej. Teraz wyjaśnimy dokładnie, na czym polega rola zawartych w niej receptorów. Ogólna powierzchnia skóry jest tak duża, że samo głaskanie skóry może być potężnym bodźcem. Tkanka łączna tłuszczowa i tkanka podskórna są aktywne hormonalnie, także przez nacisk można pośrednio wpływać na ciało na tym poziomie. Budowa powięzi jest Ci mniej więcej znana. Nowoczesna technologia pozwoliła potwierdzić, że jest czymś znacznie więcej niż tylko cienką barierą przeszkadzającą chirurgowi w dostępie do kolejnych struktur. Okazało się, że jest bardzo ważną strukturą komunikacji i transmisji sił wewnątrz organizmu, organem propriocepcji, interocepcji i nocycepcji. Do najważniejszych receptorów należą:
Występuje we wszystkich mięśniach szkieletowych naszego ciała, a dokładniej w miejscach przejść brzuśca mięśniowego w ścięgno oraz w torebkach stawowych i więzadłach. Mimo iż najbardziej aktywowane są w trakcie aktywnego rozciągania tkanki, badania naukowe potwierdzają, że również w wyniku intensywnej pracy biernej z mięśniem jesteśmy w stanie je stymulować. Fizjologiczną odpowiedzią autonomicznego układu nerwowego, a zarazem reakcją na terapię, będzie zmniejszenie tonusu mięśniowego i rozluźnienie co można poczuć palpacyjnie w trakcie terapii.
A może masz ochotę na kurs z Anatomii Palpacyjnej Kursy i warsztaty – Anatomia palpacyjna
Występują we wszystkich mięśniach, stanowią rodzaj szybko adaptujących się, najbardziej skomplikowanych mechanoreceptorów, wrażliwych na nacisk i wibracje. Ciałka te przypominają małe, białe cebulki, różnią się wielkością, ale są wystarczająco duże, by móc dostrzec je „gołym okiem”. Zbudowane są z koncentrycznie ułożonych warstw fibroblastów, wypełnione są płynem, a w ich rdzeniach znajduje się pojedynczy, niezmielizowany akson i jego komórki Schwanna. U człowieka znajdują się w skórze właściwej (szczególnie palców, dłoni i stóp), w pobliżu stawów, w narządach płciowych (w prąciu, łechtaczce, przy cewce moczowej), spojówce, krezce i piersiach.
Ciałka Ruffiniego to receptory dotyku odpowiedzialne za rozciąganie oraz odbieranie ciepła. Zmysł dotyku jest u człowieka powiązany ze skórą, w której występują receptory czucia. Ciałka Ruffiniego zbudowane są ze splotów niezmielinizowanych włókien nerwowych, zamkniętych w łącznotkankowej torebce. Rozmieszczone są w głębszych warstwach skóry nagiej i owłosionej. Reagują na zmiany temperatury wyższej od temperatury ciała człowieka. Ich charakterystyczną cechą jest powolne adaptowanie się do bodźców. Uważane są też za mechanoreceptory, ponieważ reagują na długotrwały, silny ucisk oraz rozciąganie, np. podczas otwierania dłoni i rozstawiania szeroko palców. U osób starszych większość ciałek Ruffiniego zanika. Swoją nazwę zawdzięczają włoskiemu histologowi i anatomowi – Angelo Ruffiniemu.
Włókna śródmiąższowe stanowią znaczną część całości włókien nerwów czuciowych naszego ciała. Ich wolne zakończenia nerwowe w dużej ilości znajdują się w tkance powięziowej. Kiedyś uważano, że pełnią rolę jedynie nocyreceptorów (receptory bólowe), aktualnie twierdzi się, że pełnią wiele innych ról (mechanoreceptorów i termoreceptorów) co powinno skupić naszą uwagę jako terapeutów. Wielu rzeczy na ich temat jeszcze nie wiadomo, ale w badaniach wykazują bardzo podobne właściwości do ciałek Rufinniego, a więc działają na czucie głębokie i zmysł kinestetyczny naszego ciała.
Jak widzisz, jesteś w stanie, a nawet powiedzielibyśmy, że niezależnie od rodzaju aplikowanego bodźca wpływasz na odbiór receptoralny, na pewno modulujesz ból u pacjenta. Ponadto działanie masażu, czy terapia masażu lodem oprócz dotyku przyniesie szereg korzyści ze względu na dodatkową stymulację termiczną, konsystencja aplikatora też wywrze określony wpływ. A może schrupiesz nasz kurs Kursy i warsztaty – Manipulacje i mobilizacje stawowe. A wszystko to wywoła mniejszy bądź większy stan zapalny, czy zawsze pożądany – zostawię to Twojej opinii.
Nie lekceważcie roli układu nerwowego w procesie fizjoterapii, jest on niepomijalny w codziennej pracy z pacjentem, a jego wpływ na jej efektywność jest niepodważalny. Obecność receptorów w tkance, z którą pracujemy, ma olbrzymie znaczenie, nie sądzisz?
®FIZJOMASTER – Wszystkie prawa zastrzeżone. Korzystając z portalu, akceptujesz politykę prywatności oraz regulamin.
