Kość biodrowa
Cześć!
Witam Cię jeszcze raz bardzo serdecznie i przechodzę do razu do tematu. Ostatnio zaczęłam mówić o kości miedniczej w której skład wchodzą kości biodrowa, kulszowa i łonowa i dziś zajmę się jedną z nich, a mianowicie biodrową. Nie omówię całości, bo byłby to zbyt długi odcinek jak na anatomię w 5 minut i jakby nie było – na kościach warto się skupić, bo później szukamy na nich konkretnych przyczepów itd., więc zdecydowanie polecam wziąć atlas do ręki i szukać od razu tych miejsc, o których mówię. Zresztą zdecydowanie zawsze to polecam, gdyż nauka dziś nie pozostawia nam nic w świecie domysłów, tylko można wszystko pięknie zobaczyć nie tylko na rysunkach, ale i w przestrzeni. I to nie tylko wyrysowanej, ale także preparaty można sobie pooglądać. Polecam uczyć się wszystkimi zmysłami. Do tematu.
Kość biodrowa stanowi największą część kości miedniczej. W jej budowie wyróżniamy trzon i talerz i na stronie wewnętrznej kości biodrowej widać pięknie granicę między nimi, którą wyznacza kresa łukowata.
O trzonie kości biodrowej za dużo mówić nie będziemy, ale jest ważnym miejscem dla przyczepu mięśni takiego jak zasłaniacz wewnętrzny i prostego uda.
Ale po kolei – trzon jest zdecydowanie mniejszą częścią kości biodrowej, stanowiąc jej dolną część i przy okazji wytwarzając górny odcinek panewki. Stanowi on ok 2/5 części panewki co wcale mało nie jest. Na powierzchni górnej trzonu przyczepia się zasłaniacz wewnętrzny, ale nie cały – jego włókna górne, zaś na powierzchni zewnętrznej powyżej panewki – mięsień prosty uda i też niecały tylko jego część. I to tyle byłoby o trzonie kości udowej. Przechodzimy na talerz bo tu trochę tego jest.
Talerz kości udowej jest tą większą spłaszczoną częścią, która ogranicza bocznie miednicę większą. Mówimy, że ma 2 powierzchnię pośladkową i krzyżowo – miedniczą. Ma też grzebień, który chyba każdy fizjo potrafi pięknie spalpować oraz dwa brzegi – przedni i tylny.
Zaczniemy sobie od powierzchni pośladkowej. To jest powierzchnia zewnętrzna i można to sobie skojarzyć w ten sposób, że to jest ta, na której przyczepiają się mięśnie pośladkowe – stąd jej nazwa.
Ta powierzchnia jest z przodu lekko wypukła, a z tyłu lekko wklęsła. Ma swoje kresy chropawe i tutaj zdecydowanie polecam wziąć atlas, bo mylą się często wam ich położenia, a pięknie pokazują nam one granice pomiędzy mięśniami pośladkowymi. Kresy pośladkowe jak chyba wszystkie inne są chropawe i mamy ich trzy: kresa pośladkowa tylna, kresa pośladkowa przednia i kresa pośladkowa dolna. Czyli tylna, przednia i dolna.
I teraz tak:
– tylna – jak nazwa wskazuje, leży najbardziej ku tyłowi z nich wszystkich trzech i jest też najkrótsza z nich wszystkich. Biegnie praktycznie pionowo i od niej ku tyłowi przyczepia się mięsień pośladkowy wielki.
– przednia – leży do przodu od niej i ta z kolei biegnie skośnie od przodu ku tyłowi z kierunku dolnym.
Miejsce pomiędzy kresą pośladkową przednią a tylną jest miejscem przyczepu dla mięśnia pośladkowego średniego.
– i została kresa pośladkowa dolna – biegnie pod dużym ukosem nad panewką. Można powiedzieć, że prawie poziomo a miejsce pomiędzy kresą pośladkową dolną a przednią jest miejscem przyczepu dla mięśnia pośladkowego małego.
Powierzchnia krzyżowo – miednicza to ta wewnętrzna powierzchnia, która od dołu jest oddzielona od trzonu kresą łukowatą. Jest to powierzchnia gładka i wklęsła i tworzy dół biodrowy gdzie nie zgadniesz, ale jest miejsce przyczepu mięśnia biodrowego.
I teraz – jak pójdziemy ku tyłowi i do dołu mamy dwa odcinki: przednio – dolny i tylno – górny.
Ten przednio – dolny to powierzchnia uchowata kości biodrowej służąca do połączenia stawowego z kością krzyżówą. Jest to odcinek kości pokryty chrząstką (przeważnie włóknistą) właśnie dlatego, aby pięknie połączyć się stawowo z powierzchnią uchowatą kości krzyżowej. Powierzchnia uchowata otoczona jest (choć trudno tu mówić o otoczeniu, bo to mała przestrzeń w porównaniu do całej powierzchni uchowatej) bruzdą przypanewkową, która jest miejscem przyczepu głębokich włókien więzadła krzyżowo – biodrowego brzusznego.
No i odcinek tylno – górny nam został, który jest bardzo chropowaty zwany, guzowatością biodrową. Chropowaty jest dlatego, że jest miejscem przyczepu więzadeł i mięśni. Więzadła, które tu się przyczepiają to więzadła krzyżowo – biodrowe międzykostne natomiast mięśnie, które znalazły tu swoje miejsce to mięsień biodrowo – żebrowy lędźwi i wielodzielny.
Grzebień i wszystko, co z nim związane omówię następnym razem, bo jednak trochę tego jest.
UWAGA!
Ten odcinek podcastu został nagrany w 2021 roku. Od 2024 jest wysyłany regularny newsletter z fiszkami do szybkiej i łatwej nauki, podsumowaniem całego odcinka oraz smaczkami, które nie zostały zawarte w podcaście ani tu na stronie. Jeśli chcesz dołączyć do jedynego takiego newslettera w Polsce – pisz na anatomia@anatomiaw5minut.pl i w tytule podaj swoje imię – będzie to dla mnie informacja, że chcesz dostawać właśnie ten newsletter!
Sprawdź kiedy jest najbliższy kurs anatomii palpacyjnej, klikając tutaj!
